متفاوت از رویا پرداز: واقع گرایی با تصورات ملموس

دوستی داشتم که میگفت و میگه که یک رویاپرداز (dreamer) هستش. ازون مدلی که میگه من میخام بهترین در زمینه تحصیل و کار خودم باشم و جا پای بزرگان بذارم. از طرفداران کتاب ها و صحبت های برایان تریسی و تونی رابینز و اون خانم دیگست که هیچوقت اسمشو یاد نگرفتم. طرفدار بخواه تا موفق بشی و بدست بیاری بود. طرفدار اینکه سخت کار کن، به چهارچوب وفادار باش، امن باش و بدون تو بهترین آدم دنیایی.

از طرفی منو داریم! توی کافی شاپی نشسته بودیم که بیشتر به یک اتاقک پر از دود غیر زیبا و کثیف میخورد. صادق از دوستام که شدید در راه نتورک مارکتینگ و طرز فکر مثبت و قدرتمند افتاده بود، بهم گفت چرا کتاب نمیخونی؟ بهم گفت کتاب قواعد موفقیت جک کنفیلد رو بخون (از اون موقع به صادق میگیم صادق کنفیلد). شروعش کردم، شاید از اولین کتاب هایی بود که در عمرم به انتخاب خودم شروع کردم به خوندنشون. متاسفانه باید بگم قبل از اون جذاب ترین کتابی که دیده بودم اسمش چیزی مثل “علوم ترسناک” بود (که اگر اشتباه نکنم استاد عمو مهیار بهم نشونش داده بود). مجموعه کتاب بامزه ترسناک ها که دوست داشتم کلشونو بخونم و آرشیوشون کنم ولی فقط از یکی از اون کتاب ها 4-5 صفحه خوندم و تا این روز هیچکدوم رو نخوندم درست.

توی کتاب قواعد موفقیت جک کنفیلد نوشته بود که اگر از این قواعد پیروی کنی اون ها به تو کمک میکنن به موفقیت و هرچی که میخوای برسی. به صفحه ای رسیدم که گفته بود یک لیست درست کن همین الان از تمام رویا هات، از تمام چیز هایی که دوست داری و خودتو در آینده تصور کن و هرچی رو میخوای با جزئیات بنویس و بنویس که کی بهشون میرسی. کتاب رو بستم وحدود دو هفته راجب این فکر کردم و بحث کردم با دیگران.

به صادق میگفتم صادق من تنهام دوست دارم دوست دختر داشته باشم. صادق بهم میگفت صدو سعی کن چیزی رو که میخوای بهش فکر کنی و مشخصش کنی با جزئیات. میگفتم صادق، نمیشه که! تو که نمیدونی وقتی میخوای لباس بخری دقیقا چی میخوای با چی رنگ و حالت و محل قرار گیری اجزا که. یه تصویر کلی ازش داری. این هم همینه. باید ببینمش یروزی یجایی و بگم خودشه! این همونیه که همیشه میخواستم! (عذر خواهی بابت تشبیه به لباس)

بعد از مدتی کلنجار رفتن با خودم شروع کردن به درست کردم لیستی. هنوز توی دفترم لیست رو دارم. به خودم اجازه دادم که تا به طور جاه طلبانه ای چیز های بزرگی رو بخوام و تصویر کنم (اون چیز نه، اون چیز) و بنویسمشون. حتی سال هایی که بهشون قرار بود برسم رو مشخص کردم. کلمه های کلیدی رو استفاده کردم که باعث میشد نگاره ای توی سرم ایجاد بشه.

هنوز هم که حدود دو سال از اون روز گذشته حس میکنم کارم احمقانه بوده و خودم، خودم رو مسخره میکنم. با خوندن کتاب راز، میلیونر یک دقیقه ای، هیولای درون خودت رو بیدار کن و گوش دادن به یک کتاب صوتی به اسم “چرا اون احمق پولداره و من نیستم؟” و تمام تجربیاتی که این مدت داشتم میتونم بگم هرچی جلوتر میرم بیشتر از رویا پردازی دور میشم و برام مسخره به نظر میرسه.

چیزی که اما به سمتش رفتم و برام اتفاق افتاده اینه که خیلی مجسم میکنم، خیلی شبیه سازی میکنم و خیلی تصورات واقعی در محیط های آزمایشی دارم. راجب احساسات آدما فکر میکنم، راجب هوا فکر میکنم و راجب احساساتم در یک زمان و محیط خاص فکر میکنم، چه برای اولین بار باشه یا در اون شرایط بوده باشم. میتونم ساعت ها بشینم جایی و منتظر بمونم و عذاب نکشم و تمام مدت داستان می سازم برای آدم ها، دیوار ها و هر چیزی که از اطراف اون سیلی که توی سرم هستش عبور کنه. تصور کردن ها مغزمو قلقلک میده و سوژه اصلیم انسان ها و مخصوصا مرد های بالای 50 سال هستش. به دوره های زمانی تو اتفاقات آدم ها فکر میکنم. مجسم میکنم که 30 سال پیش کسی که مغازه ای رو باز کرده چی حسی داشته.

در نگاه هام به چیز هایی فکر میکنم که بقیه معمولا فکر نمیکنند و با تعریف کردن این چیز ها براشون سرگرمشون میکنم. به این فکر میکنم که چشم های کی شبیه کیه. به این فکر میکنم اگر دختری مو های پاهاشو زده باشه و اون مو ها 2 میلیمتر رشد کرده باشن و اون دختر یک ساپورت نازک بپوشه، وقتی دست روی پاش میکشه میتونه مو هایی که بیرون زدن از لا به لای بافت های ساپورت رو حس کنه؟ سعی میکنم تصور کنم وقتی روی شکم دراز کشیدی و باریکه نور آفتابی فقط روی پشت گردنت یوفته بعد چند دقیقه حسش می کنی و این احساس به چه حدی میرسه. مجسم میکنم که چطور بود اگر الان توی اتاق بزرگه خونه عموم توی شهر باشت بودم و کولر روشن بود و ترکیب بوی رطوبت کولر رو با فرش های نو رو حس میکردم. مزه اون مرغ های چرخکرده ترکیب شده با پنیر که عمم یکبار برام درست کرد که بوی فلفل دلمه ای میداد رو کاملا میتونم حس کنم. وقت هایی پست دوست دخترم رو راجب دوست پسر قبلیش میخونم و یهویی با سرعت از آسمون میوفتم توی حسی که اون موقع نوشتن این متن داشته، شرایط رو مغزم میسازه با توجه به چیزی که دوست داره، درب اتاقفمو میبندم و چند ساعتی گریه میکنم. حس خواننده هارو مجسم میکنم وقتی که کنسرتشون تموم شده و دارن میرن سمت اتاقشون و با حوله عرق های صورتشون رو خشک میکنن. بعضی وقت ها وقتی همکارهام باهام صحبتی رو شروع میکنم مسیر فکرشون رو وارونه دنبال میکنم میرسم به اینکه کدوم فکر و حرف ممکنه باعث شده باشه به اینجا رسیده باشن. خیسی و سرمای کفش های توی برف رفته رو تو گرمای تابستون تصور میکنم و به لباس پوشیدن استاد مدار منطقیم و فشار کمربند روی کمرش و حسش فکر میکنم و دوست دارم یروز برم بهش بگم من چقدر زندگی و محل انداختن جوراب هاش توی خونه رو تصور کردم و دوباره شروع میکنم به تصور کردن بازتاب و قیافش بعد شنیدن این حرف های عجیب غریب من، یا حتی تصور میکنم حس شمایی رو این متن رو الان میخونید. قرمزی ریش تیغ خورده استاد هنرستانم و احساس سوزش و خارشی که احتمالا داشته و اینکه موقعی که آروم تخته رو پاک میکرد توی اون لحظات به چی فکر میکرد و یا اینکه اگر این روز ها توی خابون ببینمش و خودمو معرفی کنم مغزش چطور اطلاعات رو دسته بندی کرده و آیا میتونه منو یادش بیاره؟ این ها همه برای من زندگی هستن. این که بشینم و مثل ماشین تصورات زنده بمونم یک روز دیگه و فکر کنم.

از تفریحاتم توی خیابون اینه به چراغ ماشین ها نگاه میکنم، عمیق تر میشم و به لامپ های ریز توی قابل چراغ دقت میکنم که بعضی هاشون پایه های پیچی دارن و بعضی ها فشاری جا میخورن و ته پهن و باریکی دارن. عمیق تر میشم و رشته های توی اون لامپ های ریز رو تصور میکنم. میدونم جزئیات آدما موندگار تره توی ذهنم. بجای باسن های بزرگ توجه میکنم به خال زیر چانه که از وسط وقتی به سمت چپ میری میبینیش (چپ و راست نسبت به محل بودن خودمون البته جابجا میشه). دست های آدما هارو میبینم و پاهاشون رو. میدونستید بعضی وقتا از شکل ناخن های دست بعضیا پاهاشون رو پیش بینی کرد؟ یا از شکل کشیدگی انگشت های دست میشه کشیدگی صورت رو گاهی حدس زد؟

مثل یک ماشین تست سیستم و شبیه ساز، من هم همه چیز رو میسازم. برای هر مکالمه حداقل 5 نوع جواب دارم و همیشه محو اون جواب ها و بازتاب هاشون میشم. دیدید که چطور وقتی با کسی دعواتون میشه بعدا یادتون میاد که باید چه حرف سوز داری میزدید و اصلا نمیفهمید چطور تا خونه رو قدم زدید؟ من همیشه در اون حالت هستم. همش تصویر سازی میکنم و ریز و ریز تر میشم روی جزئیات. ناراحت شدن آدم ها برام جالبه. ناراحت شدن خودم هم برام جالبه. تاثیرگذاری ناراحت شدن هارو دوست دارم، صداقت آدما وقتی ناراحتن برام جالبه. وقتی کسی میمیره به اطرافیانش فکر میکنم که شب که میرن خونه آیا حال دارن لباس هاشونو بذارن سر جاشون؟ یا لباس هار پرت میکنن وسط خونه؟ یا با لباس میخوابن؟ به این فکر میکنم اونایی که خیلی مرتب و خوشتیپن چه ساعتی با دوست دختر یا دوست پسر هاشون شب ها حرف میزنن و بهشون میگن دوستشون دارن و صبح ها که بیدار میشن چیکار میکنن و اولین جاییشون که بعد بیدار شدن میخارونن کجاست؟ یا اینکه چقدر طول میکشه بعد بیدار شدن لبخند بزنن یا حرف بزنن؟

تا اینجا بدترین تجسم و تصورم از هیچ بوده. مثل همون چیزی که شنیر شخصیت اصلی کتاب “عقاید یک دلقک” راجب خواهرش میگه. میگه که چطور خواهش قاشق از دستش توی بشقاب سوپ افتاد و میپرسه و میفهمه که خواهرش داشته به “هیچ” فکر میکرده. من یک شب برای اولین بار به تصور هیچ رسیدم و اون شب شروع یک سری پنیک اتک ها برام بود که تا هنوز هم جسته و گریخته برام ادامه پیدا کردن (که راجبش دوست دارم در آینده بنویسم). من خیلی به هیچ فکر میکنم و برام مثل یک حقیقت غیر قابل پیشگیری و انکاره. من زیاد فکر میکنم و “هیچ” یعنی پایان فکر کردن. برای همینه که بعضی شب ها از ترس فکر نکردن در خواب نمیتونم بخوابم یا صبح ها که بیدار میشم و میبینم خوابی ندیدم – و فقط چشم هامو بستم و 5 ساعت بعد باز کردم – دچار وحشت میشم تمام روز.

فرق این خصوصیات رو با رویا پرداز ها چی می دونم؟ اینکه من توی تصورات خودم نیستم، یعنی هستم ولی بیشتر مثل یک دوربین اسپورت همراه که روی یک بدن متحرک نصبه. هیچوقت نتونستم تصورات خودم رو از یک آینده ایده آل راجب خودم بدونم. دیدم دختری رو که پرده رو میکشه و نور میوفته داخل خونه و برمیگرده سمت من نگاه میکنه و میگه، صبح بخیر! ولی این من نیستم توی اون تصاویر. مثل کسی ام که یک داستان رو داره میخونه یا میسازه، کاملا مجازی. دیدم یکی رو توی یک اتاق تاریک و قهوه ای با یک مبل چرمی بلند وسطش، که نشسته وبه عقب تکیه داده و انگشت های دوتا دستشو قلاب کرده توی موهاش پشت سرش و هنوز سی سالش نیست و دغدغه هیچی رو نداره و آرومه و یک دختر تقریبا هم سن و سالش داره با تلاش کنار ناخنش رو که تیز شده با دندون میکنه و به بیرون از پنجره نگاه میکنه میگه “ای بابا!” با لجاجتی ظریف و باشکوه و پسره سرشو پرت میکنه عقب و بلند قاه قاه از ته دل میخنده و قربون صدقش میره، ولی من فقط با ساختن داستانش خوبم و اون پسر من نیستم. سال ها فیلم دیدم و تصاویری توی ذهنم ایجاد شده ولی از یه زمانی خودمم که دارم برای خودم فیلم و داستان میسازم و میبینمش. من هیچوقت شجاعت و قدرت بودن در تصورات خودم رو ندارم. من یک بیننده ام. یک تصویر سازم که اغلب اوقات اشتباه تصویر میسازه، یا تحت تاثیر شرایط تاریک تاریک یا اونقدر روشن و ایده آل که نمیشه مستقیم بهش نگاه کرد ولی همیشه اونقدر نامتعهد که هیچ تلاشی برای رسیدن به اون تصویر ها، چه خوب و چه بد نمی کنم.

حس میکنم من لایق رویاپردازی نیستم، ترس دارم که اگر در معرض واقعیت تصوراتم قرار بگیرم بخش های تلخشو میبینم و تصاویر توی ذهنم خراب میشن و اگر تمام دنیا دست به دست هم بده که من تصوراتم رو تبدیل به واقعیت کنم، خودم معذب میشم و خرابش میکنم.

میبینم صاحب خونمون رو که با اینکه 60 سالشه صدای بلندی داره، سیگار میکشه بدون اهمیت دادن و همیشه فکرش اینه که چطور کاری رو انجام بده با بهترین منفعت، میجنگه هنوز، حرکت میکنه هنوز، ولی به نظرم کمتر تصور میکنه. من تنها چیزی که براش توی زندگیم جنگیدم با احساسات خودم بوده برای انکار واقعیات و کنار اومدن با حداقل ها. باید یک حد نرمالی بین تصورات و تلاش برای تصورات باشه. صاحبخونه ما از یک طرف افتاده پایین و من از طرف مخالفش. برای رویا پردازی باید نرمال بود و اون وسط ها قرار داشت، برای رویا پردازی باید امید داشت و لایق بود.

بدبختی و ناله کردن محدوده امن و آروم منه و ترجیح میدم راوی تصوراتم باشم تا براشون بجنگم. وقتی میتونم همه چیز رو سر دیگران خراب کنم و به دنبال بهانه باشم و فقط تعریف کنم، چرا نکنم. در نهایت داستان میدونم هرچیزی که مثبت و قیمتی بود و اتفاقی بدست آوردم رو از دست می دم و از همین الان آماده ام که پیش خودم بدونم که تقصیر خودم بوده.

رویا پردازی من تصویر رویا های توی سر بقیه آدم هاست 🙂